Systemisch werk: Iedereen hoort erbij! Deel 2
In blog 11 heb ik een stukje systemisch werk uitgelegd, waarin ik een ervaring met je deelde van een cliënt die ‘onbewust‘ sterk verbonden was aan een zusje dat was overleden, toen haar moeder zes maanden in verwachting was. Dat een dergelijke ervaring een enorme impact heeft voor ouders en andere kinderen uit het gezin, lijkt me meer dan logisch. Toch is het niet voor iedereen logisch dat we daar als volwassene nog steeds ‘last’ van kunnen ondervinden en dat een dergelijke ervaring nog altijd ‘onbewust’ invloed heeft op de sturing van ons gedrag.
In het voorbeeld was mijn cliënt voortdurend bezig om voor anderen te zorgen en vergat ze dikwijls zichzelf. Ze was inmiddels bekaf en raakte snel geïrriteerd en kwam nauwelijks toe aan haar eigen doelstellingen en verlangens. “Nee” zeggen tegen een collega, man en kinderen kwam in haar woordenboek niet voor. Ze stond altijd voor iedereen klaar en vond dat heel gewoon.
Ken jij mensen in je omgeving die dit ook doen? Mensen die heel makkelijk JA tegen een ander kunnen zeggen en vaak NEE tegen zichzelf? Hoe zit dat bij jou?
Dit voorbeeld is een gecreëerde situatie die goed onderzocht kan worden in een coaching traject. Om dit inzichtelijk te maken is bij uitstek het systemisch werk prachtig om te gebruiken, omdat deze methodiek inzicht geeft wat er op een diepe zielslaag speelt. In het hoofd weten we namelijk allang dat het gedrag wat we doen niet effectief en functioneel is, maar HOE verander je dat?
Meestal komen mensen dit onderzoeken als al vele grenzen overschreden zijn. Ze zijn ziek geworden en/of hikken aan tegen een burn-out. Ze zijn vaak snel geïrriteerd en laten soms gedrag zien van een boos gekwetst kind. Wie gekwetst is, drukt de ‘verborgen’ pijn vaak uit als een verwijt. Maar dat is niet de werkelijke pijn. De grote pijn is zonder verwijt. Deze pijn heelt. De andere pijn wordt als het ware als een soort wapen ingezet en brengt verdere littekens. Je ziet vaak dat mensen in de loop der jaren een muurtje hebben opgebouwd en ervaringsdeskundige zijn geworden om vooral mensen op afstand te houden.
Verborgen verdriet en boosheid
Als je als coach (mens) goed waarneemt en voelt wat de cliënt vertelt en je openstelt voor de toon en de fysiologie (houdingen) waarop de informatie wordt gedeeld, dan hoor je de emoties op de achtergrond hun verhaal doen. Hier is dan sprake van een verborgen boosheid en/of verdriet. Op het moment dat ik zoiets waarneem en benoem, komen acuut de eerste tranen. Het emmertje loopt over. Jarenlang hebben ze de deksel op deze put weten dicht te drukken, maar opeens is het dan niet meer te houden om dit verborgen te houden. De emotie wil eruit!
De dynamiek: Ik volg je
In het voorbeeld zien we dat de miskraam in het gezin geen echte ‘PLEK’ heeft gekregen. Er werd niet over gesproken in het gezin en het kindje heeft niet de erkenning gekregen die het behoorde te krijgen als deel van het systeem. Het leek niet te bestaan en de rouw was destijds niet genomen. Je zou kunnen zeggen dat er een diep geheim was binnen dit systeem en de bijbehorende rouw destijds ‘ondergronds’ was gegaan.
Systemisch gezien zie je dan vaak, dat het kind wat daarna wordt geboren zich richt op degene die voor hem/haar geen plek heeft gekregen. We noemen dat de dynamiek van “het volgen van de doden.” Door het doodgeboren kindje als het ware te volgen, heeft men het idee dat het evenwicht in het familiesysteem hersteld kan worden. Dit doet een kind onbewust vanuit liefde en loyaliteit aan het systeem. Het kind zoekt een manier om iets te herstellen wat niet te herstellen valt. Dit wordt binnen het systemisch werk ook wel de magische liefde genoemd.
Van magische liefde naar wetende liefde
Vanuit de magische liefde (binding) heeft het levende kind het gevoel dat het alles kan goed maken en de onbalans die is ontstaan kan herstellen. Aangezien deze processen op ‘onbewust niveau’ plaatsvinden, kan het als volwassene deze taak niet loslaten. Het blijft op een diepe laag verbonden met deze taak en blijft voor de ander zorgen. Het zit als het ware vastgekleefd aan de persoon en kan niet loskomen zolang er geen verbinding mee is gemaakt. Hierin schuilt een enorm gevaar. De magische liefde houdt ons namelijk weg van onze Eigen Plek en levenstaak in het leven.
Ook deze vrouw kwam in het dagelijks leven in situaties terecht waarin er een beroep gedaan werd op haar loyaliteit, waardoor ze wederom van haar plek ging en taken op zich nam die niet bij haar hoorde. Hier wordt het grensoverschrijdende gedrag direct zichtbaar en zie je dat patronen zich blijven herhalen als we niet in actie komen om dit te veranderen.
Van binding naar verbinding
Als dergelijke processen spelen is het belangrijk dat we als volwassene een beweging in het lichaam in gang gaan zetten om tot heling te komen. Dat zie ik dan ook als belangrijke taak als coach in een coaching traject om mensen vanuit het NU hierin te begeleiden. Veel mensen blijven namelijk verbonden met het verdriet en boosheid en willen daar geen verbinding mee maken. Zolang ze dergelijke emoties blijven wegstoppen, komt er geen heling en blijft de dynamiek voortbestaan. Dat is buitengewoon schadelijk voor jezelf, maar dit heeft ook nadelige gevolgen voor de generaties die nog gaan komen.
Hoe ga jij om met emoties als boosheid, angst en verdriet? Mag het er zijn of stop je ze liever onder het vloerkleed? Ken jij ook de ervaring dat dergelijke emoties zich niet weg laten stoppen en dat ze je als het ware achtervolgen? Welke actie onderneem je dan?
Van magische liefde naar wetende liefde
Ik begeleid de mensen vanuit de binding (magische liefde van het kind) naar de verbinding (wetende liefde van de volwassene). Zodra ze de moed hebben verzameld om inzicht te krijgen (bijvoorbeeld door een familieopstelling), komt er beweging in een systeem en kan dat ervoor zorgen dat we van de magische liefde overgaan naar de wetende liefde. Daarin krijgen zij zicht op het eigen levenspad en tevens ontwikkelen ze dan het vermogen om ook naar het lijden van een ander te kijken met het besef dat ze het niet kunnen oplossen voor die ander. Na een stuk proceswerk zie je dan dat de persoon tot rust komt en vanuit een diep weten zegt: ”Hier hoor ik, dit is mijn plek.” Vaak geeft het lichaam van de cliënt na dit proceswerk een diepe zucht. Dat is een teken van gezondheid. Er wordt dan eindelijk echt losgelaten.
Deze dynamiek van het volgen ken ik goed uit mijn eigen leven. Dat ontstond toen ik als 15-jarig meisje mijn oudste broer verloor bij een auto ongeluk. In mijn opleidingen heb ik door middel van het systemisch werk en het traumawerk goed kunnen uitzoeken dat ik ‘onbewust’ lange tijd niet echt hier op aarde wilde zijn, omdat ik eigenlijk op een diepe laag veel liever bij mijn overleden moeder en broer wilde zijn. Hier werd ik zelf dus ook geconfronteerd met de dynamiek van het volgen.
Door opstellingenwerk en proceswerk is die dynamiek geheeld en ben ik mij bewust geworden van mijn Eigen Plek en mijn levenstaak. Kennelijk had ik deze ervaring nodig, zodat ik in het dagelijks leven al veel mensen rond dit thema heb mogen begeleiding om tot heling te komen. Daarvoor ben ik intens dankbaar.
Mocht je vragen hebben of wil je reageren, weet dan dat je reacties altijd welkom zijn. Je kunt een mail sturen naar joke@jomare.nl
Boekentips:
Vonken van verlangen. Geschreven door Wibe Veenbaas & Joke Goudswaard.
De wijsheid is voortdurend onderweg. Geschreven door Bert Hellinger.
De verborgen dynamiek van familiebanden. Geschreven door Bert Hellinger.
Stilte in het midden. Geschreven door Bert Hellinger.
Jij hoort bij ons. Geschreven door Marianne Franke-Gricksch.
Ken je iemand kennen die dit blog mogelijk ook interessant zal vinden, voel je dan vrij om het door te sturen!